Φασόλια Πρεσπών
Τα φασόλια Πρεσπών αποτελούν παραδοσιακό προϊόν της περιοχής. Είναι ιδιαίτερα θρεπτικά, ενώ ξεχωρίζουν για την ποιότητά τους που οφείλεται στον τόπο αλλά και στον τρόπο παραγωγής τους. Έχουν χαρακτηριστεί ως Προϊόν Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης(Π.Γ.Ε). Επιπλέον, η καλλιέργεια των φασολιών των Πρεσπών έχει ενταχθεί στο Σύστημα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης. Με το Σύστημα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης τα φασόλια Πρεσπών καλλιεργούνται ακολουθώντας ένα σύστημα σύγχρονης γεωργικής πρακτικής με σεβασμό στο περιβάλλον έτσι ώστε να παράγονται προϊόντα ποιοτικά και ασφαλή, τόσο για το περιβάλλον όσο και για τους παραγωγούς και τους καταναλωτές των φασολιών Πρεσπών.
Ακριβή στοιχεία για το πότε ακριβώς άρχισε η καλλιέργεια του φασολιού στην Πρέσπα δεν υπάρχουν, αναφέρεται όμως ότι πληθυσμός φασολιού με την επωνυμία «πλακί» ή «πλακέ» εισήχθη στην περιοχή την δεκαετία του 1920 και καλλιεργήθηκε συστηματικά σε κοιλάδες και δροσερά μικροκλίματα, ενώ υπάρχουν ταξιδιωτικά κείμενα που ανάγονται στη δεκαετία του 1930 και του 1940 και βεβαιώνουν πως η καλλιέργεια του φασολιού στη περιοχή των Πρεσπών ήταν ιδιαίτερα αναπτυγμένη από τότε. Μετά τη λειτουργία του αρδευτικού δικτύου, που ολοκληρώθηκε το 1967, οι καλλιέργειες μετατοπίστηκαν στις παραλίμνιες περιοχές της Μικρής Πρέσπας.
Θεσμικό Πλαίσιο
Τα φασόλια Πρεσπών (28 Μαΐου 2009) χαρακτηρίστηκαν προϊόν Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (Π.Γ.Ε.), τόσο τα μεγαλόσπερμα πλακέ, όσο και οι γίγαντες – ελέφαντες. Πρέπει να επισημανθεί ότι μέχρι τη λήψη αυτών των αποφάσεων τα φασόλια Πρεσπών ήταν χαρακτηρισμένα ως προϊόντα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (Π.Ο.Π.) από το 1994.
Το γεγονός αυτό δίνει τη δυνατότητα για μεγαλύτερη προστασία των προϊόντων από διάφορους επιτήδειους που προωθούν εισαγόμενα προϊόντα δεύτερης ποιότητας ως φασόλια Πρεσπών, με αποτέλεσμα να εξαπατούν λιανοπωλητές και καταναλωτές.
Με τις σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις ορίστηκε ότι ως φασόλια Πρεσπών χαρακτηρίζονται τα προϊόντα που παράγονται, τυποποιούνται και συσκευάζονται στην περιοχή των Πρεσπών.
Οργανοληπτικά χαρακτηριστικά
Τα φασόλια Πρεσπών διαθέτουν ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά σε σχέση με ομοειδή προϊόντα που παράγονται σε άλλες περιοχές της χώρας μας. Είναι αποδεδειγμένο ότι διαθέτουν περισσότερες πρωτεΐνες, θερμιδική αξία, ενέργεια και υδατάνθρακες και το γεγονός αυτό αποδεικνύεται από τους πίνακες των χημικών αναλύσεων των φασολιών Πρεσπών (πλακέ μεγαλόσπερμα και γίγαντες – ελέφαντες):
Εξέταση δείγματος
Φασόλια γίγαντες ελέφαντες Πρεσπών
Αποτελέσματα εξέτασης
Πρωτεΐνες (%) |
23,8 |
Υγρασία (%) |
9,62 |
Τέφρα (%) |
4,46 |
Λίπος (%) |
2,60 |
Υδατάνθρακες (%) |
59,52 |
Θερμιδική αξία (kcal/100g) |
356 |
Εξέταση δείγματος
Φασόλια πλακέ μεγαλόσπερμα Πρεσπών
Αποτελέσματα εξέτασης
Πρωτεΐνες (%) |
26,55 |
Υγρασία (%) |
9,69 |
Τέφρα (%) |
5,78 |
Λίπος (%) |
2,77 |
Υδατάνθρακες (%) |
55,21 |
Θερμιδική αξία (kcal/100g) |
352 |
Σύντομη Ιστορία
Για την ανάδειξη, προβολή και προώθηση του προϊόντος της περιοχής, μια ομάδα παραγωγών της περιοχής ίδρυσε τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Φασολοπαραγωγών Εθνικού Δρυμού Πρεσπών «ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ». Ο Α.Σ. «ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ» αριθμεί 29 μέλη με ποσοστό πάνω από το 50% της παραγωγής των φασολιών Πρεσπών. Η βασική αιτία για τη δημιουργία του Α.Σ. «ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ» προέκυψε από σοβαρά προβλήματα που παρουσιάστηκαν στην διάθεση της παραγωγής των φασολιών Πρεσπών στην εγχώρια αγορά το 2003, αφού μεγάλη ποσότητα φασολιών Πρεσπών παρέμεινε αδιάθετη.
Φιλοσοφία
Ο Α.Σ. «ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ» δημιουργήθηκε με σκοπό την ανάδειξη, προβολή και προώθηση των φασολιών των Πρεσπών. Επιπλέον, ο Α.Σ. «ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ» συμβάλλει στην συνεργασία των μελών του για την ανάπτυξη και προαγωγή τους. Τα μέλη του συνεταιρισμού αναπτύσσουν δραστηριότητες για την παραγωγή, τυποποίηση και εμπορία των φασολιών των Πρεσπών. Επιπλέον, για την καλλιέργεια των φασολιών των Πρεσπών, για την προστασία του περιβάλλοντος αλλά και για τη διασφάλιση ποιότητας και ασφάλειας στα φασόλια Πρεσπών εφαρμόζεται Σύστημα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης. Τα φασόλια Πρεσπών καλλιεργούνται ακολουθώντας ένα σύστημα σύγχρονης γεωργικής πρακτικής με σεβασμό στο περιβάλλον. Τέλος, τηρείται το πρότυπο ISO 22000:2005 για την παραγωγή ασφαλών προϊόντων.
Καταστατικές Αρχές
Ο Α.Σ. «ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ» ασχολείται με την επεξεργασία, τυποποίηση και εμπορία των φασολιών των Πρεσπών. Βοηθάει τα μέλη του παρέχοντάς τους τεχνική βοήθεια, συμβάλλει στην ανάπτυξη και εκτέλεση αγροτικών έργων, προστατεύει τα προϊόντα των μελών του Α.Σ. «ΠΕΛΕΚΑΝΟΣ», βοηθάει στην ανάπτυξη του αγροτουρισμού στην περιοχή, στην γνωριμία των επισκεπτών της περιοχής με τα παραδοσιακά φασόλια Πρεσπών, αλλά και με τις παραδοσιακές συνταγές της περιοχής με βάση τα φασόλια Πρεσπών. Επιπλέον, συμβάλλει στην ανάπτυξή της περιοχής γενικότερα αλλά και στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων της.
Διοίκηση
Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συνεταιρισμού αποτελείται από επτά μέλη. Για την τρέχουσα περίοδο το Διοικητικό Συμβούλιο αποτελούν οι:
• Ναλπαντίδης Κωνσταντίνος, Πρόεδρος
• Σιδηρόπουλος Χαράλαμπος, Αντιπρόεδρος
• Γέρου Γεώργιος, Γραμματέας
• Πατσέας Αναστάσιος, Ταμίας
• Τσίκος Ιωάννης, Μέλος
• Μιχαηλίδης Ηλίας, Μέλος
• Νίρα Χρυσούλα, Μέλος